شب و روز
شب و روز
زمین حدود هر 24 ساعت یک بار به دور محور خود می چرخد. این محور ، خطی فرضی است که دو قطب شمال و جنوب را به هم وصل می کند. در ضمن این چرخش ، در طرفی که رو به خورشید قرا می گیرد، روز و در طرف دور از آن، شب است . زمین، از غرب به شرق (مخالف جهت حرکت عقربه های ساعت) می چرخد و به همین دلیل ، خورشید از مشرق طلوع ودر مغرب غروب می کند .
سیاره ی ما در جای خود ساکن نیست، بلکه هر 24 ساعت یک بار به دور محور خود می چرخد. بنابراین نیمی از آن که رو به خورشید قرار می گیرد، روشن و نیم دیگر که پشت به خورشید قرار می گیرد، تاریک است.
خورشید هر
روز از مشرق طلوع می‌کند و به آرامی بالا می‌آید. مسیر حرکت آن در آسمان به
شکل یک نیم دایره است. پس از پیمودن این مسیر ، در افق فرو می‌رود و شب آغاز می‌شود.
زندگی انسان ، جانوران و گیاهان تحت تاثیر گردش شب و روز است. به هنگام روز ، برخی
از جانواران استراحت می‌کنند و شب به جستجوی غذای خود می‌پردازند. انسان و برخی از
جانوران عکس آنها عمل می‌کنند. با شروع روز بسیاریازگلها،گلبرگهایخودرابازمی‌کنندوشبآنهارامی‌بندند.
عوامل پیدایش شب و روز
در زمانهای قدیم ، مردم عقیده داشتند
که خورشید واقعا در آسمان حرکت می‌کند و شب و روز بوجود می‌آورد. مثلا مصریان بر
این باور بودند که خدای خورشید به نام «رع» ارابه آتشین خود را هر روز در آسمانها
می‌راند. امروزه می‌دانیم که این خورشید نیست که حرکت می‌کند بلکه سیاره ما زمین ،
مانند فرفره از غرب به شرق می‌چرخد. ما در اثر چرخش زمین تصور می کنیم که خورشید
در آسمان حرکت می‌کند. هنگامی که یک بخش رو به خورشید قرار می‌گیرد، روز در آن
آغاز می‌شود. در همان هنگام ، بخش دیگر زمین که رو به خورشید نیست در تاریکی فرو
می‌رود. یک بار چرخش زمین به دور خود، یک شبانه روز است.
منبع :دایره المعاف مدرسه،فرهنگنامه کلید دانش،شبکه ملی رشد
ساعت آفتابی
یکی از کهن ترین روشهای تشخیص زمان ،
گردش روزانه خورشید در آسمان بود. رومیان
، روز را هشت قسمت می کردند و هر قسمت را یک ساعت می‌نامیدند. ساعتهای آنها در زمستان کوتاه و در تابستان طولانی
بود. با استفاده از یک ساعت آفتابی به راحتی می‌توان زمان را از حرکت خورشید بدست
آورد. یک میله که در جایی نصب شده باشد، سایه ایجاد می‌کند. در تمام مدت روز که
خورشید در آسمان گردش می‌کند. مکان سایه نیز به آرامی عوض می‌شود. از مکان سایه می‌توان
فهمید که ساعت چند است. پیش از اختراع ساعتهای ارزان قیمت امروزی ، بسیاری از مردم
برای نگاه داشتن زمان از ساعتهای آفتابی استفاده می‌کردند.
روز خورشیدی
یک بار چرخش زمین به دور خود ، 24 ساعت طول می کشد. این مدت را یک روز خورشیدی می‌نامند.
روز نجومی
اگر چرخش زمین را نسبت به ستارگان بسنجیم، مدت یک بار چرخش آن را یک روز نجومی می‌نامند. روز نجومی 4 دقیقه کوتاهتر از روز خورشیدی است.
زمان محلی و زمان رسمی
اگر کسی زمان را مستقیما از روی خورشید حساب کند، با یک معما روبرو خواهد شد. زمان محاسبه شده از روی خورشید در محلهایی که طول جغرافیایی متفاوتی دارند، فرق نمی‌کند. به ازای هر 15 درجه تغییر در طول جغرافیایی ، زمان خورشیدی یک ساعت تمام تغییر می‌کند. با یک ساعت آفتابی ساده ، زمان خورشیدی محلی را با دقت 15 دقیقه می توان حساب کرد. مردم هر کشور برای آنکه در کارهایشان بی‌نظمی پدید نیاید، باید فقط یک زمان را برای همه کشور قبول کنند. زمانی که مستقیما از خورشید بدست می‌آید، زمان محلی و زمان مورد قبول در سرتاسر یک کشور یا ناحیه ، زمان رسمی نامیده می‌شود.
منبع :دایره المعاف مدرسه،فرهنگنامه کلید دانش،شبکه ملی رشد
